اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر خصوصیات اگرواکولوژیک گلرنگ در نظام های زراعی رایج و اکولوژیک

به منظور بررسی اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی روی و منگنز بر صفات گیاهی، عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (رقم محلی اصفهان) تحت نظام های مختلف زراعی، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، در سال 1390 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل، نظام های مختلف زراعی (نظام پر نهاده، متوسط نهاده، کم نهاده و اکولوژیک) به عنوان کرت های اصلی و عناصر ریزمغذی (بدون محلول پاشی، 2 در هزار کلات روی، 3 در هزار کلات منگنز، 2 در هزار کلات روی + 3 در هزار کلات منگنز و آب پاشی) به عنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. محلول پاشی در 50 درصد گل دهی صورت گرفت و 2 هفته پس از آن تکرار شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل بین نظام زراعی و محلول پاشی بر ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک، عملکرد پروتئین و عملکرد روغن در هکتار و درصد پتاسیم دانه و اثرات اصلی نظام زراعی و محلول پاشی بر پهنای بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، قطر و تعداد طبق، تعداد دانه در طبق، درصد پروتئین و روغن، نیتروژن و فسفرِ دانه و میزان کلروفیل برگ معنی دار بود. شاخص برداشت تحت تأثیر نظام زراعی و محلول پاشی قرار نگرفت. بیشترین عملکرد دانه (6/4115 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (8175 کیلوگرم در هکتار)، وزن هزار دانه (37/36 گرم)، عملکرد پروتئین (82/953 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (9/1435 کیلوگرم در هکتار) و ارتفاع بوته (62/90 سانتی متر) از تیمار محلول پاشی روی در نظام زراعی پرنهاده حاصل شد. بالاترین درصد پروتئین (32/22 درصد) و درصد روغن (01/35 درصد) دانه از محلول پاشی توأم روی و منگنز، به ترتیب در نظام های زراعی پر نهاده و متوسط نهاده به دست آمدند. نظام زراعی پرنهاده و محلول پاشی توأم روی و منگنز سبب افزایش پهنای بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، قطر و تعداد طبق، تعداد دانه در طبق و میزان کلروفیل برگ نسبت به نظام اکولوژیک و تیمار شاهد شدند. به طور کلی کاربرد عناصر ریزمغذی روی و منگنز سبب بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ خصوصاً در نظام متوسط نهاده و کم نهاده در مقایسه با تیمار شاهد گردید. در نتیجه می توان عملکرد را تحت نظام کم نهاده و حتی اکولوژیک به کمک عناصر ریزمغذی بهبود بخشید.